MUHASEBE 2 FİNANSAL TABLOLAR ve HESAP KAVRAMI

Temel Finansal Tablolar 

 Bu bölümdende 1-2 soru gelmektedir

a) BİLANÇO

b) GELİR TABLOSU

           

Ek finansal tablolar ise şunlardır :  

Satışların maliyeti tablosu - 

Fon Akım tablosu  -

Nakit akım tablosu - 

Kar dağıtım tablosu - 

Özkaynaklar değişim tablosu,

A.            BİLANÇO

Bilanço, işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynaklarını gösteren mali bir tablodur. Bilanço muhasebe sisteminin en önemli tablolarından biridir. Bilanço işletmeler açısından son derece fayda sağlamaktadır.Bilançonun biçiminde dört bölüm bulunmaktadır.

- Bilanço başlığı          - Aktif tarafı                   - Pasif tarafı                   - Bilanço dipnotları

 

 

                           AKTİF = PASİF          VARLIK = KAYNAK  

http://www.muhasebedersleri.com/genel-muhasebe-2/bilanco-ornegi.html   ayrıntılı biloncoyu burdan inceleyin hatta ezberleyin

 Bilanço İlkeleri: 

1. Bilançonun Varlıklarının İlkeleri:

- İşletmenin bir yıl içinde paraya dönüşebilecek değerleri dönen varlık, bir yıldan uzun sürede paraya çevrilecek değerler duran varlıklar grubunda yer alır.
- Vadesi bir yılın altına düşen duran varlıklar dönen varlık grubuna aktarılır.
- Değeri düşen varlıklara karşılık ayrılır.
- Vadeli alacaklar bilânço günündeki değerine indirgenmelidir.
- Birikmiş amortismanlar bilânçoda gösterilmelidir.
- Alacaklar özelliklerine göre ayrılmalıdır.
- Kesin olmayan alacaklar için tahakkuk yapılmamalıdır.

2. Bilançonun Kaynaklarının İlkeleri:

- Kısa ve uzun vade ayırımında bir yıl ölçüt alınmalıdır.
- Vadesi bir yılın altına düşen borçlar kısa vadeli yabancı kaynaklara aktarılmalıdır.
- Tüm borçlar gösterilmelidir.
- Vadeli borçlar bilânço günündeki değerine indirgenmelidir.
- Borçlar özelliklerine göre ayrılmalıdır.

3. Bilançonun Özkaynaklarının İlkeleri:

- Özkaynakların işletme sahip ve ortaklarının haklarını göstermesi gerekir.
- Sermaye payları özelliklerine göre gösterilmelidir.
- Azalan özkaynak belirtilmelidir.
- Özkaynak net gösterilmelidir.
- Zarar özkaynaklardan indirilmelidir.
- Sermaye yedekleri gelir olarak gelir tablosuna alınmamalıdır.

B.   GELİR TABLOSU

Gelir tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kârı veya zararını gösteren bir tablodur.

Gelir tablosu mali tablolar ilkelerine uygun tek düzen formlar şeklinde hazırlanır. İşletmeler karşılaştırmalarda kolaylık sağlayacak ve anlam birliği oluşturacak şekilde gelir tablolarını düzenlemek zorundadır. Gelir tablosu finansal analize elverişli olarak rapor tipinde ya da hesap tipi olarak düzenlenebilir.

 

Gelir Tablosu İlkeleri

1.Gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve karlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşenler gerçek tutarından fazla veya az gösterilmemelidir.

2.Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için yapılan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır.

3.Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortisman ve tükenme payları ayrılmalıdır.

4.Maliyetler; maddi duran varlıklar, stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider gruplar arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır.

5.Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip kar ve zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilmelidir.

6.Bütün kar ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve nitelikler dışında kalanlar, dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir.

7.Karşılıklar, işletmenin karını keyfi bir şekilde azaltmak veya döneme ait karı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır.

8.Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilmelidir.

9.Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya birkaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden şarta bağlı olaylardan kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır.

 

HESAP KAVRAMI

Aynı nitelikteki işlemlerin artış ve azalışlarının izlendiği çizelgelere hesap denir. Örneğin Ticari Mallar Hesabı gibi. Ayrıca her hesabın detayları için o hesaba ait alt hesaplar da açılabilir. İşletmede yapılan faaliyetler sonucu varlık, kaynak, borç, alacak, gelir ve gider tutarlarında sürekli değişiklikler meydana gelir. Değişikliklerin tablolar üzerinde izlenmesi pratik değildir ve imkansızdır. İşte bu karışıklıkları önlemek ve zorlukları gidermek için hesap adı verilen çizelgeler kullanılır. Böylece varlık, kaynak, borç, alacak unsurlarının her biri için bir hesap açılır artış ve azalışlar bu hesaplar üzerinde incelenir.

MUHASEBE SÜRECİ : Muhasebe Süreci: Bir muhasebe döneminin başından sonuna kadar yapılan muhasebe işlemleri dizisine muhasebe süreci denilmektedir. Muhasebe dönemi genelde 1 yıldır ve 1 Ocak tarihinde başlar, 31 aralık tarihinde sona erer. Yıl içersinde yeni işe başlayanların muhasebe dönemi, işe başlama tarihinden itibaren başlar ve o yılın sonunda sona erer.

Muhasebe süreci işletme esasına ve bilanço esasına göre defter tutanlarda farklılık gösterir. İşletme esasına göre defter tutanlar tek taraflı kayıt yöntemini uygularken, bilanço esasına göre defter tutanlar çift taraflı kayıt yöntemini uygularlar.

Bilanço esasına göre yani çift taraflı kayıt sistemine göre muhasebe süreci aşağıdaki işlemlerden sırasıyla oluşmaktadır

Bir dönemi kapsayan ve muhasebe sürecini oluşturan muhasebe işlemleri :

1.       Açılış veya Donembaşı envanterinin yapılması

2.       Açılış veya Donembaşı bilançosunun yapılması

3.       Envanter bilgilerinin envanter defterine kaydı

4.       Yevmiye defterine açılış kayıtlarının yapılması

5.       Büyük deftere kayıt

6.       Hergün yapılan günlük işlemlerin yevmiye defterine oradan da büyük deflere geçirilmesi

7.       Aylık mizanların ve dönem sonunda Genel Geçici Mizanın hazırlanması

8.       Dönem sonu itibariyle envanter çıkarılması ve sonuçların Envanter deflerine kaydı

9.       Envanter kayıtlarının (dönemsonu muhasebe işlemlerinin) yapılması

10.   Kesin mizan çıkarılması

11.   Gelir Tablosu ve Dönemsonu Bilançosunun hazırlanması

İşletmelerde hesapların açılışı genelde l Ocak tarihinde yapılır, çünkü genelde muhasebe dönemi l takvim yılıdır. Yeni kumlan işletmelerde açılış bilançosu tarihi kurulduğu gündür, işe devam eden işletmelerde dönemsonu bilançosu aynı zamanda yeni dönemin dönembaşı bilançosudur.

İsletmenin mali durumunu oluşturan varlıkların ve borçlann saptanması işlemine ENVANTER ÇIKARMA denir. Yani; şaşmak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki varlıkları ve borçlan kesin olarak ayrıntılı şekilde saptamaktır.

Envanter deferine göre V=B+S eşitliği itibariyle Açılış Bilançosu düzenlenir. BİLANÇO, envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle düzenlenmiş özetidir. Yada bildiğimiz tanımıyla işletmenin belli bir tarihteki sahip olduğu varlıkları ve bu varlıkların kaynağı olan sermaye ve borçlan gösteren mali tablodur

İşe başlama tarihinde çıkarılan envanter Envanter Deflerine kaydedilir. Yani dönembaşında kayıtların yapılacağı ilk deflerdir..işletmenin açılış tarihinde ve her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançoların kaydedildiği deflere ENVANTER DEFTERİ denir.

Açılış bilançosu düzenlendikten sonra bilançodaki unsurların kendi adını taşıyan ilgili hesaplara kayıtları yapılarak hesaplar açılır ve ilk olarak yevmiye defterine kaydedilir. Bu kayıt işlemine AÇILIŞ KAYDI denir.

Dönembaşında yer alan unsurlar önce yevmiye defterine oradanda büyük deftere geçirilir. Yevmiye defterindeki ilk kayıt açılış bilançosunda yada dönembaşı bilançosunda yer alan varlıklar, borçlar ve sermaye unsurlarını hesaplara yansıtmak üzere yapılan hesapların açılış kaydıdır. Bu ilk kayıttan sonra günlük işlemler yevmiye defterine tarih sırasıyla belgelere dayanarak maddeler şeklinde kayda alınır. Yevmiye defterine maddeler halinde yapılan kayıtta borçlandırılan ve alacaklandınlan hesaplar, büyük defterde o hesap için ayrılan sayfada hesabın durumuna göre borç yada alacak tarafına kaydedilir.

Belli dönemler sonunda genellikle ay sonlarında Yevmiye defterindeki kayıtların Büyük deftere doğru olarak geçirilip geçirilmediğini kontrol etmek için aylık mizanlar düzenlenir. Mizanda hesapların hesaplanıl borç - alacak toplamları ile yevmiye defterinin borç - alacak toplamları arasında olması gereken eşitlik kontrol edilir.Eşitlik varsa bmtik deftere kayıtlar hatasız girmiş demektir. İşletmenin bir dönemlik günlük işlemlerinin kaydından sonra dönem sonunda genel geçici mizan çıkartılır.

Genel geçici mizandaki hesapların kalanları işletmenin o dönemdeki faaliyetlerinin sonucunu vermez. Bu nedenle dönem sonunda ayrıca fiili durumu saptamak için, saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek suretiyle işletmenin varlıkları ve borçlan kesin ve ayrıntılı olarak saplanır. Bu işleme MUHASEBE DIŞI ENVANTER denir.

Muhasebe Dışı envanterde bulunan sonuçlar hesapların kalanlarına eşit değilse kırılma, kaybolma kuruma gibi nedenlerden dolayı, hesapların kalanları ile envanter sonucunda ortaya çıkan gerçek tutarlar arasındaki farkı ortadan kaldırmamız gerekecektir. Farkları ortadan kaldırmak için yaptığımız işlemlere de MUHASEBE İÇİ ENVANTER (Envanter işlemleri) denir. Bu işlemlerin yevmiye ve büyük deftere kaydı yapılır.

Hesapların kalanlan envanter sonuçlarına eşit hale getirildikten sonra kayıtların doğruluğunu gösterecek olan Kesin Mizan çıkartılır.Bu mizandaki kalanlar işletme varlıklarını ve bu varlıkların kaynaklarını oluşturan unsurların gerçek büyüklüğünü gösterir. Bu nedenle Dönemsonu Bilançosu kesin mizandan yararlanılarak hazırlanır.

Kesin mizandaki hesap kalanlarına dayanılarak çıkarılan bilançonun düzenlenmesinden sonra o döneme ait hesaplann kapatılması gerekir. Hesabın kapalı olması demek hesabın kalan vermemesi demektir. Yani alacaklar toplantıyla, borçlar toplamının birbirine eşit olmasıdır. Hesaplann kapatılması işlemi, hesap döneminin sona erdirilmesi demektir. Yevmiye defterindeki hesaplann kapanışının yapıldığı kayda da KAPANIŞ MADDESi yada KAPANIŞ KAYDI denir.

TEK DÜZEN HESAP PLANI

Tek düzen hesap planı 9 ana gruba ayrılmıştır

1. DÖNEN VARLIKLAR

2. DURAN VARLIKLAR

3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

5. ÖZKAYNAK HESAPLARI

6. SONUÇ (GELİR – GİDER) HESAPLARI

7. MALİYET HESAPLARI

8. SERBEST HESAPLAR

9. NAZIM HESAPLARI

Tek düzen hesap planında her hesabın 3 haneli rakamsal hesap kodu bulunmaktadır her hesabın hesap kodunun ilk rakamı hesabın ana grubunu ilk iki rakam hesabın alt grubunu kodun tamamı da hesabın adını gösterir